تا پیش از سال ۱۹۹۸ دانشگاه‌ها به صورت امروزی رتبه بندی نمی‌شدند و تحصیل در کشورهای پیشرفته و تراز اول برای دانشجویان ملاک و معیار محسوب می‌شد، تا اینکه در همین سال و بر اساس درخواستی از سوی رئیس جمهور وقت چین، دانشگاههای جهان توسط دانشگاه شانگهای رتبه‌بندی گردید. هدف چین از این رتبه‌بندی که آن را به نام رنکینگ دانشگاه‌ها می‌شناسیم، مشخص نمودن فاصله دانشگاههای چین با دانشگاههای برتر دنیا و در نهایت کاهش این فاصله و ارتقاء سطح دانشگاههای این کشور بود. نتایج این رتبه‌بندی پنج سال بعد و در سال ۲۰۰۳ منتشر گردید و از آن پس هر ساله این رتبه‌‌ها به روز شده و اعلام می‌گردند. از آن سال به بعد برخی موسسات معتبر علمی برای تعیین رنکینگ دانشگاه‌ها وارد عمل شده‌اند و امروزه رتبه بندی‌های متنوعی توسط موسسات علمی مختلف صورت می‌گیرد.
مهمترین مراکز رتبه بندی دانشگاههای جهان
◾️رتبه بندی دانشگاه شانگهای
◾️رتبه بندی موسسه تایمز
◾️رتبه بندی موسسه QS World
◾️رتبه بندی وبومتریک (Webometrics)
◾️رتبه بندی دانشگاه‌ها بر اساس عملکرد URAP
رتبه بندی دانشگاه شانگهای
نظام رتبه‌بندی دانشگاه شانگهای به منظور انجام ارزیابی دقیق تر از عملکرد دانشگاه و ارائه رتبه‌بندی جامع از جایگاه دانشگاه در سطح جهانی، ۴ معیار کیفیت آموزش، کیفیت اعضاء هیئت علمی، خروجی‌های پژوهش و سرانه عملکرد دانشگاه را برای بررسی عملکرد دانشگاه تعریف کرده‌است. به عبارت دیگر در این نظام، دانشگاه‌ها براساس میزان موفقیت در هر یک از معیارهای چهارگانه رتبه‌بندی می‌گردند، با توجه به اینکه معیارهای چهارگانه فوق کلی هستند و قابلیت اندازه‌گیری کمتری دارند از این رو نظام رتبه‌بندی شانگهای برای هر یک از معیارهای فوق چند شاخص ارائه کرده‌است.
➕ در این رابطه بخوانید:
رتبه بندی دانشگاه های جهان بر اساس رشته‌های دانشگاهی
حضور ۶ دانشگاه ایرانی در رتبه بندی ۲۰۲۰ دانشگاه های دنیا
رتبه بندی سیستم های آموزش عالی کشورهای جهان در سال 2019
رتبه بندی موسسه Times
نشریهٔ آموزش عالی تایمز لندن یک نشریهٔ واقع در انگلستان و مربوط به آموزش عالی با همکاری موسسهٔ کاکارلی سیموندز (به انگلیسی: Quacquarelli Symonds)، هر ساله لیستی از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا را با عنوان (به انگلیسی: THES - QS World University Rankings) منتشر می‌کند[۵]. در مقایسه با رتبه‌بندی‌های دیگر، در این رتبه‌بندی سالانه بسیاری از دانشگاههای غیرآمریکایی و خصوصاً انگلیسی در میان رتبه‌های بالای آن قرار دارند.
رتبه بندی QS
نشریهٔ آموزش عالی تایمز لندن یک نشریهٔ واقع در انگلستان و مربوط به آموزش عالی با همکاری موسسهٔ کاکارلی سیموندز (Quacquarelli Symonds)، هر ساله لیستی از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا را با عنوان (به THES - QS World University Rankings) منتشر می‌کند. در مقایسه با رتبه‌بندی‌های دیگر، در این رتبه‌بندی سالانه بسیاری از دانشگاههای غیرآمریکایی و خصوصاً انگلیسی در میان رتبه‌های بالای آن قرار دارند.
موسسه QS همچنین فهرست بهترین دانشگاههای جهان را در سال ۲۰۱۶ برای ۴۲ رشته رتبه بندی نمود. بر این اساس دانشگاه‌هایی که در رشته‌هایی مانند پزشکی، مهندسی، علوم انسانی رتبه‌های برتر را کسب نموده‌اند، در این لیست ثبت شدند و نکته قابل توجه آن این بود که بر اساس این لیست موسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT) و دانشگاه هاروارد در ۱۲ رشته رتبه اول را بدست آورده‌اند.
رتبه بندی وبومتریک (رتبه بندی وب‌سایت دانشگاه‌ها)
رتبه‌بندی وبومتریک متشکل از یک پایگاه داده شامل ۱۵،۰۰۰ دانشگاه و بیش از ۵،۰۰۰ مرکز تحقیقاتی است. ۴،۰۰۰ دانشگاه اول در رتبه‌بندی مشخص شده‌است، و دانشگاههای دیگر نیز در رده‌بندی‌های محلی و جزئی‌تر آمده‌است. موسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی کشورهای در حال توسعه در این روش رتبه‌بندی، با قرار دادن دستاوردهای علمی خود بر روی اینترنت می‌توانند وضعیت بهتری پیدا کنند چرا که ممکن است نسبت به دانشگاههای تراز اول دنیا بسیار فاصله داشته باشند اما با این روش می‌توانند وضعیت خود را بهتر نمایان کنند.
این رتبه‌بندی اولین بار در سال ۲۰۰۴ انجام شد و بر اساس شاخصی مرکب از چندین پارامتر تهیه شد. این پارامترها عبارتند از حجم اطلاعات موجود بر روی وب، قابلیت دسترسی و نسبت اطلاعات منتشر شده در وب به میزان لینک‌های برگشتی خارجی آن است. این رتبه‌بندی هر ساله در دی‌ماه و تیرماه بروز می‌شود و یک مقیاس وبی برای دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی فراهم می‌آورد. این رتبه‌بندی میزان فعالیت علمی وب‌گاه‌های آموزشی را به صورت دوره‌ای نشان می‌دهد. شاخص‌های وبومتریک به این دلیل به وجود آمده‌اند که میزان توجه موسسات را به نشر اینترنتی نشان دهد. بنابراین دانشگاههای با کیفیت آموزشی بالا ممکن است به دلیل عدم تمایل به سیاست‌های انتشار اینترنتی، در این نوع رتبه‌بندی رتبهٔ مورد انتظار خود را بدست نیاورند.
رتبه بندی دانشگاه‌ها بر اساس عملکرد تحصیلی (URAP)
رتبه بندی دانشگاه بر اساس عملکرد تحصیلی (University Ranking By Academic Performance) توسط موسسه انفورماتیک دانشگاه فنی و مهندسی خاورمیانه ارائه شده است. شاخص‌های این رنکینگ، بهره وری بر اساس میزان مقالات منتشر شده، بهره وری بلند مدت بر اساس نتایج سایت Google Scholar، ضریب تحقیق، میزان استناد به مقالات بر اساس داده‌های ISI، ضریب تجمعی یا IF مجلات مختلف، بررسی کیفیت یا همان شاخص H (شاخص عددی برای نمایش بهره وری و تاثیرگذاری علمی دانشمندان به صورت کمی) و همکاری بین‌المللی دانشگاه‌ها، می‌باشد.
مهمترین شاخصه های تعیین رنکینگ دانشگاه‌ها
شاخص‌های متنوعی برای تعیین رنکینگ دانشگاه‌ها وجود دارد اما مهمترین شاخص، کیفیت آموزش و فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی است. جهت بررسی این شاخص عوامل زیر در نظر گرفته می‌شود.
◾️کسب جوایز بین‌المللی (مانند جایزه نوبل) مانند جایزه نوبل، کسب مدال در مسابقات علمی و المپیادها
◾️جمعیت فارغ‌التحصیل دانشگاه
◾️حجم پژوهش‌های انجام شده
◾️درآمدهای پژوهشی و میزان تخصیص اعتبار برای تحقیقات
مهمترین موسسات معتبر رتبه بندی دانشگاههای جهان
تاکنون دیدگاهی برای این پست درج نشده است!